Diễn viên tố cáo đạo diễn Đào Hoàng Duy
Ngày 22/08/2023, Ban Tổ Chức Cánh Diều Vàng 2023 đã công bố danh sách 52 tựa phim ngắn tham gia tranh giải hạng mục “Phim ngắn xuất sắc nhất”. Trong số đó, có Xa (tên tiếng Anh đặt là See) của sinh viên Đào Hoàng Duy trong vai trò đạo diễn, với sự tham gia của các diễn viên: Đại Ngọc Trâm, Trương Quốc Phong, Vân Nhi và diễn viên nhí Mì Gói.
Phim có câu chuyện đời thường gần gũi, được cải biên dựa trên cảm hứng câu chuyện có thật về sự mất mát, chia ly, ranh giới giữa sự sống và cái chết.
Anh Trương Quốc Phong cho biết, đây là phim ngắn được quay bằng điện thoại để tham gia cuộc thi Visual Creator vivo 2022, nhằm mục đích khai phá các tính năng ưu việt của dòng điện thoại mới do hãng phát động nhằm quảng bá sản phẩm mới. Bộ phim đoạt giải “Best Film of Vietnam” (đây không phải là giải thưởng cao nhất và có giá trị cao nhất vì trên “Xa” còn có các phim khác đoạt giải thưởng lớn hơn như “Nụ cười của mẹ” của Đinh Thiên Phát, “Bạn là người tỏa sáng” của Hồ Hải My, và “∞” của Mỹ Anh Nguyễn).
Anh nói: “Tôi nhận lời tham gia dự án phim “Xa” vì thấy câu chuyện ý nghĩa, gần gũi với tôi bởi tôi có một cô bạn thân gia đình không may rơi vào hoàn cảnh chia ly, mất mát do Covid. Khi đó, đạo diễn chỉ cho tôi một vài phác họa về nội dung, câu chuyện và tôi nhanh chóng nhận ra ai sẽ thích hợp để hóa thân vai diễn này. Tôi bèn giới thiệu nữ diễn viên chính là bạn thân cho đạo diễn. Giai đoạn đó, nhà cô ấy cũng có những tang thương mất mát do Covid nên cô ban đầu không nhận lời. Tôi thay mặt đạo diễn ra sức thuyết phục và cô ấy có nói, em nhận vai diễn này là vì anh.
Sau khi mời được diễn viên, để đảm bảo chất lượng hình ảnh và “ghi điểm” với ban tổ chức, đạo diễn và ê kíp quyết săn tìm được thiết bị tốt và phù hợp nhất để quay hình. Đó là dòng máy mới nhất vừa ra mắt của hãng điện thoại đang tổ chức cuộc thi. Tuy nhiên, giai đoạn đó, cả đạo diễn và nhà sản xuất bới nát cả Sài Gòn vẫn không thể tìm ra, hay nói chính xác là mượn được máy. Vậy là từ vai trò một người trợ giúp kết nối diễn viên, tham gia đóng một vai diễn trong phim, tôi kiêm thêm vai trò người tìm kiếm và tài trợ thiết bị để dự án được thực hiện hoàn hảo”.
Đúng như dự đoán, bộ phim được quay bằng chính dòng điện thoại mới nhất đã được Ban tổ chức cuộc thi và hãng quan tâm, trao giải “Best Film of Vietnam”. Những nỗ lực cả cả tập thể ê kíp đã được đền đáp và đúng như cam kết, sau khi phim có giải thưởng, đạo diễn đã trả lại đúng số tiền trước đó đã mượn của anh Trương Quốc Phong để làm phim.
Tuy nhiên, điều anh Trương Quốc Phong và các diễn viên không ngờ là đạo diễn đã không giữ cam kết, thỏa thuận ban đầu chỉ làm phim này cho mục đích tham gia cuộc thi của hãng điện thoại mà đem “dâng tặng miễn phí” cho bên thứ 3 khai thác vô tội vạ với mục đích thương mại.
Anh bức xúc: “Khi nhận lời tham gia dự án, tôi đã không tiếc của, tiếc công tài trợ thiết bị, kết nối quan hệ, diễn xuất không nhận catse bởi khi đó chúng tôi thống nhất làm phim này cho dự án của hãng điện thoại kia mà thôi. Chúng tôi chưa hề ký kết với nhau bất kỳ thỏa thuận hợp tác hay hợp đồng nào cho việc sử dụng tùy tiện tên tuổi, hình ảnh cho các mục đích khác, cũng như chưa từng nhận catse cho việc hoàn thành vai diễn. Tôi thấy vô lý và trong vai trò diễn viên, tôi không đồng ý cho đạo diễn dâng tặng mọi công sức của tôi và tập thể cho bên thứ 3 mang phim chiếu lung tung ở các liên hoan, hội chợ có tính thương mại, thu hút các nhà tài trợ hoặc ngoài tầm kiểm soát”.
Cụ thể, đạo diễn phim “Xa” đã tự ý giao phim cho bên thứ 3 khai thác vô tội vạ, chiếu ở các Hội chợ phim như Mini Film Festival tại Malaysia và sắp tới đây là tại Bali International Short Film Festival (dự kiến diễn ra vào giữa tháng 9/2023).
Anh cho biết: “Tôi nghi ngờ cái gọi là “giám tuyển” đại diện cho nền điện ảnh Việt Nam và những cuộc tuyển chọn phim đại diện cho điện ảnh nước nhà nhưng chỉ có một người duy nhất chọn chấm. Chưa kể, theo quan sát và đánh giá, tôi nhận thấy những liên hoan như thế có tên gọi “rất kêu” nhưng tiêu chí và chất lượng rất mông lung. Bằng chứng là vẫn với phim “Xa” này với phiên bản định dạng dọc trước đó gửi dự thi phim ngắn vên TikTok đã không thu hút được khán giả, bị loại “ngay từ vòng gửi xe” bởi không quá xuất sắc và không phù hợp với tiêu chí. Tôi lên tiếng vì không muốn người khác lợi dụng tên tuổi, hình ảnh và công sức của mình cũng như không muốn những thứ mà tôi cho rằng đó là hào quang ảo”.
Phim “Xa” được quảng cáo sẽ chiếu ở hội chợ phim diễn ra tại Bali trong tháng 9. Các phim gắn mác đại diện cho nhà làm phim trẻ Việt Nam này chỉ do một người đứng ra thu gom và chọn gửi đến các Hội chợ, không thông qua tổ chức nghề nghiệp trực thuộc Nhà nước hay Hội điện ảnh. Ban Tổ Chức dùng công sức đoàn làm phim miễn phí cho hoạt động diễn ra trong khuôn khổ hội chợ có thu hút nhà tài trợ, đổi lại cho Đạo diễn và Diễn viên thứ hào quang ảo, nhưng anh Trương Quốc Phong cho biết anh không cần điều đó vì anh không cảm thấy đây là Hội chợ – Liên hoan danh giá nếu không muốn nói là “ao làng”
Anh Trương Quốc Phong cho biết, sau khi phát hiện công sức và hình ảnh cá nhân bị lợi dụng cho mục đích khác không như cam kết, anh đã cảnh báo đạo diễn cũng như phản ứng với Ban Tổ Chức liên hoan phim tại Malaysia và Bali nhưng chưa được giải quyết thỏa đáng, phớt lờ cảnh báo. Đạo diễn vẫn bất chấp vì cho rằng phim của đạo diễn thì đạo diễn có toàn quyền, diễn viên hay các thành phần khác không có quyền lên tiếng hay khiếu nại (dù rằng bản thân người tham gia chưa từng nhận được một đồng thù lao về diễn xuất).
Chia sẻ với chúng tôi, anh Trương Quốc Phong cho biết: “Từ khi xảy ra vụ việc đến nay, đạo diễn phim “Xa” chưa một lần chủ động liên hệ với tôi để giải quyết vấn đề hoặc trao đổi ký kết thỏa thuận để được toàn quyền sử dụng tên tuổi hay hình ảnh. Là một người theo dõi về phim và giải trí, cũng như ủng hộ người làm phim trẻ, tôi chưa bao giờ khó tính hay chèn ép bất kỳ ai nếu người ta tử tế và biết tôn trọng. Tôi chỉ mong những người sử dụng tên tuổi, hình ảnh và diễn xuất cũng như công sức của tôi nếu không tròn vẹn tử tế về đạo đức làm nghề thì cũng nên tôn trọng bản quyền về hình ảnh, tên tuổi theo pháp luật”.
Đến thời điểm hiện tại, anh Trương Quốc Phong cho biết chưa gửi văn bản thông báo hoặc khiếu nại đến Ban Tổ Chức Cánh Diều Vàng 2023 hay Hội Điện ảnh Việt Nam. Tuy nhiên, anh đặt niềm tin về sự làm việc công tâm và nghiêm minh của Ban Tổ Chức để những tác phẩm xứng đáng, không quy phạm quy tắc hay đạo đức làm nghề được tôn vinh, thay vì trao nhầm cho những tác phẩm còn vướng lùm xùm hoặc tranh chấp về việc bản quyền tên tuổi, diễn xuất và hình ảnh.
Đạo diễn Đào Hoàng Duy nói gì?
Liên quan đến vụ việc này, đạo diễn Đào Hoàng Duy trả lời PV Tạp chí điện tử TTV rằng: “Bộ phim See/Xa (2022) do tôi quay trong lúc còn đang học ở trường sân khấu điện ảnh, trên tinh thần bạn bè hỗ trợ nhau. Nên anh cũng có thể hiểu là phim sinh viên thì tụi em không có hợp đồng hay ký kết gì cả, chỉ là đồng ý hỗ trợ nhau hoàn thành phim thôi. Mọi sự đồng thuận đều là trao đổi miệng với nhau thôi.
Và em có thể khẳng định lúc anh Trương Quốc Phong đồng ý tham gia phim này thì anh không hề đưa ra ý kiến là chỉ được tham gia cuộc thi của Vivo. Vì không có giấy tờ gì nên bây giờ anh Trương Quốc Phong quay sang bịa ra chuyện này thì em cũng không biết đưa bằng chứng đâu ra”.
Còn liên quan đến quá trình làm bộ phim đầu tay Xa/SEE, đạo diễn Đào Hoàng Duy cho biết thêm: “Quá trình quay phim thì như em đã trình bày, bạn bè hỗ trợ nhau nên lúc em cần một chiếc điện thoại Vivo để quay em có đăng lên hỏi mượn bạn bè trên facebook, lúc này anh Trương Quốc Phong đã chủ động nói là sẽ mượn điện thoại Vivo x80 pro của bạn anh ấy cho em mượn và không có bất kỳ một yêu cầu gì về việc trả tiền thuê thiết bị cả. Thậm chí lúc em làm poster phim em có hỏi là em muốn đưa tên của bạn anh Phong lên poster để cảm ơn nhưng chính anh Trương Quốc Phong cảng lại và nói là không cần đâu anh em hỗ trợ nhau thôi”.
Diễn viên Trương Quốc Phong tố cáo đạo diễn lấy phim ngắn Xa đi dự thi nhiều liên hoan phim mà chưa xin phép, Duy cho rằng: “Nhưng tôi đã nói, lúc làm phim là bạn bè hỗ trợ nhau nên không hề có bất cứ một cam kết nào cả nên việc nói em làm sai cam kết là không đúng. Việc đưa phim đi chiếu tại các liên hoan phim và hội chợ phim hay chương trình nào đó là do em chủ động gửi đi sau khi đã đọc đầy đủ yêu cầu và thể lệ. Bản thân em cũng không có bất kỳ lợi nhuận nào. Như anh cũng biết những Đạo diễn trẻ mưới vào nghề như tụi em thì việc phim mình được công chiếu tới tất cả mọi người là vui và hạnh phúc lắm rồi, em không quan tâm về những lợi nhuận trong đó”.
“Và, anh Phong chưa bao giờ khẳng định với em là chỉ cho phép em lấy phim tham gia Vivo thôi, chuyện này anh Phong tự bịa ra hoặc trong suy nghĩ ảnh có những chưa từng nói rõ với em. Đó những tức giận cá nhân mà anh Phong tìm một cái cớ để làm khó em thôi. Em có thể dùng danh dự để đảm bảo. Bởi vì nếu anh Phong thật sự có yêu cầu như vậy thì theo anh với một người làm nghề như anh hay em có đồng ý tiếp tục cho anh Phong tham gia phim không? Tất nhiên bây giờ chuyện đã qua lâu là không có bằng chứng nên anh Phong muốn nói sao cũng được. Cái này thì em đành chịu”, Đạo diễn Đào Hoàng Duy khẳng định.
Và khép lại toàn bộ nội dung tố cáo của diễn viên Phong, đạo diễn Duy cho rằng: “Điểm đúng duy nhất của anh Trương Quốc Phong trong tình huống này là dựa vào việc trước đó không có hợp đồng hay cam kết gì làm bằng chứng nên anh Phong đánh tráo khái niệm và bẻ câu chuyện sang hướng khác, còn các tố cáo khác là sai”.
Thái Minh
