Từng đến 16 quốc gia trong các châu lục như Á, Âu và Mỹ, tìm hiểu cuộc sống người Việt ở đó và mong muốn giới thiệu dấu ấn của người Việt ở quốc gia mình từng đặt chân đến, đã giúp mình đúc kết một triết lý cho riêng bản thân là: “có lẽ chỉ có đạo đức, kiến thức và tinh thần kết nối – hỗ trợ thực tâm mới giúp chúng ta vượt qua được thử thách, để rồi cùng chung tay xây dựng một tương lai tốt đẹp cho nhân loại” – Đó là những chia sẻ của Thạc sĩ Nguyễn Thị Ngân Hà – Chuyên viên phân tích dữ liệu Dự án Viện trợ Y tế Quốc tế tại Mỹ.
Chào Ngân Hà, bạn có thể chia sẻ về hành trình “cô gái 29 tuổi sáng lập tổ chức phi lợi nhuận Viet Connect kết nối trí thức trẻ người Việt khắp toàn cầu” như thế nào nhỉ?
Thật ra trong Hà luôn có khát vọng cống hiến và kết nối xã hội. Viet Connect (http://vietconnect.net/) ra đời vào năm 2019 nhưng hành trình này đã bắt đầu từ năm 18 tuổi khi lần đầu tiên Hà bước ra thế giới. Đây là dự án hỗ trợ kiến thức, tinh thần, mang lại cơ hội phát triển và kết nối cộng đồng người Việt ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tùy vào nhu cầu và thử thách cụ thể người Việt phải đương đầu trong mỗi giai đoạn mà dự án sẽ có những hỗ trợ phù hợp.
Trong ba năm qua, dự án tập trung vào việc kết nối bước đầu những cá nhân, hội nhóm người Việt tiêu biểu khắp năm châu. Đồng thời, xây dựng nền tảng kiến thức đa ngành nghề để người trẻ có thể theo kịp xu hướng phát triển chung của thế giới và hiểu sâu hơn về bản sắc dân tộc Việt.
Đặc biệt, vào giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát trên thế giới, Viet Connect lan tỏa thông tin kết nối nguồn lực nhằm hỗ trợ người Việt trong và ngoài nước cả về vật chất lẫn tinh thần. Dự án cũng đã chủ động liên hệ để triển khai chuyến bay giải cứu cho cộng đồng người Việt ở những khu vực ít người biết đến. Là Chuyên viên phân tích dữ liệu cho Dự án Viện trợ Y tế Quốc tế tại Thủ đô Washington DC (Mỹ) nên Hà cũng đóng góp một phần đẩy lùi dịch bệnh trên toàn cầu.
Là một “nhà dữ liệu học trẻ” nơi đất khách quê người, Hà đã vượt qua những rào cản ra sao?
Khoa học dữ liệu nhìn chung vẫn là ngành có tuổi đời còn non trẻ so với các ngành khoa học kĩ thuật khác nhưng lại vận dụng tinh hoa từ Toán học, Khoa học máy tính, Kinh tế học để phân tích và đưa ra những nhận định, giải pháp, cố vấn chiến lược phát triển chung. Để làm những công việc về dữ liệu cho các dự án quốc tế thì không chỉ yêu cầu kiến thức chuyên ngành như đã kể trên mà còn phải nắm vững ngôn ngữ, truyền thông và địa kinh tế – chính trị các khu vực trên thế giới thì nhận định và phân tích mới có tính thực tế, mang lại giá trị cao. Đó là lý do mà những người theo học và làm việc về dữ liệu phải liên tục cập nhật kiến thức. Hiện tại, Hà đã hoàn thành chương trình Thạc sĩ về Báo chí Quốc tế (Anh) và Khoa học Dữ liệu (Mỹ), đang theo học ngành Thạc sĩ thứ ba về Khoa học máy tính (Mỹ).
Công việc tiếp cận với nguồn dữ liệu vô cùng phong phú, Hà có thể đánh giá về xu hướng nghề nghiệp đối với các bạn trẻ hiện nay?
Một trong những điểm thú vị cũng là thử thách riêng của ngành Khoa học dữ liệu chính là lượng kiến thức và dữ liệu vô cùng phong phú. Bên cạnh đó, tùy thuộc vào lĩnh vực phân tích mà phải tìm hiểu thêm kiến thức chuyên ngành. Chẳng hạn, Hà thường xuyên phân tích và tối ưu hóa phương án vận chuyển hàng viện trợ quốc tế thì cần hiểu rõ cả về chuỗi cung ứng toàn cầu, kiến thức về y khoa và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của mỗi khu vực.
Để làm tốt mảng này thì cần am hiểu cả về Kinh tế học, Khoa học máy tính, Toán học, Khoa học xã hội, vì vậy, ngành Khoa học dữ liệu thường khuyến khích dạy ở bậc Thạc sĩ sau khi đã tốt nghiệp Cử nhân ngành khác. Và cũng giống như ngành Báo chí, ngành Khoa học dữ liệu bằng cấp gần như chỉ là bước khởi đầu của sự nghiệp, sự học là cả đời.
Có cơ hội tiếp xúc và chia sẻ với du học sinh, đội ngũ tri thức trẻ Việt ở nước ngoài, Hà có thể cho biết về ứng xử của họ trước những tình huống bất khả kháng (thiên tai, địch họa…) vừa qua như thế nào?
Hà đã trải qua những tháng ngày dịch cao điểm tại Mỹ, đã tác nghiệp báo chí ngay trung tâm dịch, đã từng thấy cảnh thành phố đóng cửa, khu kinh doanh người Việt gần như ngưng hoạt động và rất nhiều sinh viên và người Việt ở nước ngoài phải gấp rút về nước mà gián đoạn quá trình học và làm việc. Những trải nghiệm thực tế đó đã giúp Hà hiểu rõ hơn về nỗi lòng và thách thức mà chúng ta đã và đang đối mặt trong giai đoạn lịch sử đặc biệt này.
Điều Hà đúc kết được từ chính hành trình sống còn của mình trên đất Mỹ thời gian qua là: có lẽ chỉ có đạo đức, kiến thức và tinh thần kết nối – hỗ trợ thực tâm mới giúp chúng ta vượt qua được thử thách, để rồi cùng chung tay xây dựng tương lai tốt đẹp cho nhân loại. Do đó, mỗi bài tổng hợp và phân tích của mình trên Viet Connect cũng đều lồng ghép những giá trị nhân sinh quan phù hợp, tinh thần nhân văn, nhằm động viên cộng đồng người Việt sinh sống và làm việc ở khắp năm châu.
Là chủ nhiệm câu lạc bộ “Analytics for Life”, cây viết trẻ của “Cultural Hub”, xây dựng và phát triển cộng đồng Viet Connect, mình còn kể thiếu gì không nhỉ?
Đây đều là những dự án mang tính lâu dài, đi cùng sự phát triển bền vững của cộng đồng. Nếu như “Analytics for Life” chú trọng chia sẻ cách thức dùng Khoa học dữ liệu và Khoa học công nghệ để phân tích và đưa ra chiến lược phát triển thì “Cultural Hub” lại là cầu nối đa văn hóa, kết nối người với người đến từ nhiều khu vực khác nhau, khuyến khích tinh thần đoàn kết và phát triển chung của nhân loại.
Ngoài ra, Hà cũng dành thời gian tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, tình nguyện quốc tế. Khoe một chút là năm ngoái, Hà giành giải Nhất đồng đội trong cuộc thi “Step Count Competition” (các môn thể thao phối hợp) của Dự án Viện trợ Y tế Quốc tế tại Thủ đô Washington DC, Mỹ (cười).
Mình vẫn chưa thể hình dung được là một cô gái Việt Nam nhỏ bé như vậy mà năng lượng từ đâu Hà có thể chinh phục được những cái khó, cái mới trên thế giới?
Có lẽ chính đam mê và khát vọng được cống hiến đã giúp Hà luôn tìm tòi, cố gắng vượt qua rất nhiều khó khăn mà không từ ngữ nào có thể diễn tả hết được. Nhưng nhìn chung, mình hiểu được một điều là “nếu thật sự tin và quyết tâm vì một điều gì đó có thể mang lại giá trị tốt đẹp thì vũ trụ sẽ từng bước rèn luyện để bạn đến gần hơn tới ước mơ lớn của đời mình”.
Chúng ta ở đâu không quan trọng vì dù ở trong hay ngoài nước vẫn luôn có cách đóng góp cho quê hương, và mỗi người Việt Nam ở nước ngoài đều chính là “đại sứ văn hóa của Việt Nam”, Hà có nghĩ vậy không nhỉ?
Đó cũng chính là điều Hà nhận ra sau hành trình đi vòng quanh Thế giới. Tất cả các nội dung và hỗ trợ đến từ dự án Viet Connect cũng đều hướng đến tinh thần kết nối, gợi mở, hướng dẫn mỗi bạn trở thành một phiên bản tốt hơn của ngày hôm qua, góp phần tạo nên hình ảnh “Đại sứ văn hóa của Việt Nam” trên trường quốc tế.
Áp lực của những ngày xa quê, lạ nước lạ cái, lạ cả phong tục tập quán… của Hà như thế nào nhỉ? Những lúc như vậy Hà thường làm gì để khuây khỏa nỗi nhớ về gia đình, về quê hương?
Thật ra áp lực thì không ít nhưng có lẽ Hà đã quen với hành trình độc lập. Thời gian giúp Hà thích nghi với cuộc sống ở môi trường mới và thiết lập những mối quan hệ, kiến thức chuyên ngành, hiểu biết về địa phương nhiều hơn. Những lúc mình buồn hay cô đơn thì lại chia sẻ và tâm sự cùng các bạn người Việt từ khắp thế giới qua Viet Connect.
Ngoài ra, Hà cũng dành thời gian trò chuyện cùng bố mẹ để gia đình hiểu hơn về quyết định của mình. Cuối tuần, Hà đều ghé thăm và mua sắm ở khu người Việt tại Mỹ nên nỗi nhớ nhà cũng dần nguôi ngoai.
Đã có lần nào Hà nghĩ mình chọn sai con đường chưa?
Âm thầm và lặng lẽ hỗ trợ cộng đồng, giới thiệu nhân tài nhưng ít người hiểu được những giá trị mà thế hệ trẻ đã và đang dành cả thanh xuân để cống hiến… nên đôi lúc Hà cũng thoáng buồn và cô độc. May mắn là những lúc xuống tinh thần “nghĩ có khi nào mình chọn sai đường” thì lại có một tin vui đến từ các bạn, từ cộng đồng, nhìn vào những tiến bộ của nhiều bạn trẻ và sự phát triển vững mạnh của cộng đồng khiến tâm trạng vui vẻ và an yên hơn. Thật ra, cũng hiếm khi chúng ta có dịp chia sẻ những điều mình đã làm nhưng Hà tin rằng điều gì xuất phát từ trái tim sẽ đến với trái tim.
Đi nhiều, làm nhiều, gặp gỡ nhiều và trải nghiệm nhiều, Hà có lời nào muốn chia sẻ với các bạn trẻ thế hệ GenZ?
Sinh ra vào giai đoạn cuối của Thế hệ Y hay thế hệ Millennials và trước Thế hệ Gen Z nên Hà luôn cố gắng hỗ trợ các thế hệ với sứ mệnh kết nối cộng đồng. Phải hiểu được suy nghĩ, thử thách riêng của từng thế hệ thì mới có thể hỗ trợ về kiến thức, tinh thần, kết nối chuyên môn một cách hợp lý qua từng sự kiện. Thế hệ Gen Z nhìn chung được tạo điều kiện phát triển tốt hơn so với các thế hệ trước. Hà mong rằng các bạn dành thời gian trải nghiệm và trải lòng cùng cuộc sống để có thể trở thành thế hệ lãnh đạo tiềm năng trong tương lai. Khi thế giới liên tục chuyển mình, Gen Z cũng nên chú ý đào sâu, liên tục mở rộng kiến thức, quan hệ chuyên môn nhằm hoàn thiện và phát triển bản thân.
Từng chia sẻ “văn hóa là một trong những niềm đam mê lớn”, bản thân lại được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa của các nước trên thế giới, Hà có thể chia sẻ suy nghĩ của mình về giá trị văn hóa của đất nước Việt Nam?
Khi triển khai dự án Viet Connect, Hà nhận ra rằng kiến thức về văn hóa Việt rất phong phú và dấu ấn của người Việt trên thế giới không ngừng được mở rộng nên cần thời gian đào sâu và tìm hiểu. Ngay cả khi xuất thân là sinh viên Báo chí được đào tạo khái quát về văn hóa dân tộc nhưng chính quá trình phát triển và mở rộng dự án Viet Connect đã giúp Hà tiếp cận, chia sẻ cùng độc giả năm châu về văn hóa Việt Nam phong phú và đa dạng. Càng tìm hiểu sâu, Hà càng cảm thấy yêu và trân trọng những giá trị văn hóa – lịch sử lâu đời của đất nước và con người Việt Nam.
Dự định sắp tới của Hà như thế nào nhỉ, lựa chọn về nước hay tiếp tục bay nhảy, khám phá thế giới như cái tên “Ngân Hà” của bạn?
Có lẽ tên người cũng phần nào quyết định số phận nhưng mình tin vào chữ Duyên, mình quan niệm là ở đâu cần thì mình sẽ đến đó hỗ trợ mọi người trong khả năng có thể nhưng tất nhiên là vẫn mong được kết nối và hỗ trợ Việt Nam trong giai đoạn sắp tới./.
Thụy Quân
